Omscholen: wel, niet of permanent doen?

Omscholing is de oplossing als je werkloos bent zonder perspectief. Waar moet je rekening mee houden?

Een ander beroep leren? Die vraag moet menig werkloze 's nachts door het hoofd spoken. In de zorg en techniek groeit de vraag naar personeel, dus werklozen in ‘moeilijke' sectoren kunnen daar beter hun heil zoeken. Hoe makkelijk gaat dat, dat omscholen? En worden werkgevers blij van dertigplussers die een carrièreswitch maken?

Met een WW-uitkering móét je beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt
Eerst een waarschuwing: met een WW-uitkering móét je beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en mag je dus niet langdurig een paar dagen per week overdag naar de collegebanken, aldus Marjanne de Groot, woordvoerder van het UWV. ‘In het omscholingsbeleid wordt te mechanisch gedacht', vindt Andries de Grip, hoofd employment en training van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) in Maastricht. ‘Er zijn tekorten in de zorg, dus moeten kansarme werkzoekenden zich laten omscholen tot verpleegkundigen. Maar lang niet iedereen is daar geschikt voor en bovendien hebben veel werkzoekenden geen geld voor de benodigde scholing.' De meeste instellingen in de zorg en techniek bieden switchers geen goedkope omscholing op hbo- of universitair niveau en het UWV heeft sinds vorig jaar geen opleidingsbudget meer voor mensen met een ww-uitkering. Werklozen zijn dus volledig op hun eigen portemonnee aangewezen. Wie ooit al eens is afgestudeerd, betaalt het ‘instellingscollegegeld' dat, afhankelijk van hbo of universiteit, varieert van zes- tot dertienduizend euro per jaar. 

Werknemers kritischer op loopbaanontwikkeling

Het aantal Nederlanders dat spijt heeft van een beroeps- of studiekeuze is ten opzichte van 2008 fors afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van Werksite.nl onder 1670 respondenten. Waar vlak voor het uitbreken van de crisis nog 80 procent spijt had van zijn of haar beroepskeuze, is dat in 2013 nog 57 procent.

Ook rond de studiekeuze is een soortgelijke trend zichtbaar. In 2008 was 76 procent ongelukkig met de keuze van zijn of haar studie, in 2013 is dit 56 procent. Tom Spitters, directeur van Werksite.nl: “Doordat het vinden van een baan niet meer vanzelfsprekend is in onzekere economische tijden, gaan mensen kritischer naar zichzelf en hun loopbaanontwikkeling kijken.”

Recept voor Het Nieuwe Leren in vijf stappen

Met de introductie van Het Nieuwe Leren (HNL) worden in onze maatschappij nieuwe vaardigheden gevraagd, zoals zelfstandig nieuwe kennis kunnen verwerven, goed kunnen samenwerken, zelf verantwoordelijkheid nemen om daadwerkelijk te leren óók samen met anderen. In dit artikel gaan Lian Bongers en Marjolein Risseeuw  in op met name dit laatste leerdoel, specifiek leren met verschillende generaties in een organisatie.

Hoe kunnen verschillende generaties van elkaar leren, elkaar begrijpen, respect ontwikkelen voor de verschillen en optimaal gebruik maken van de diversiteit? Dan moeten eerst de clichés worden ontkracht. Daarvoor is enig inzicht in de wensen en eisen van de verschillende generaties ten aanzien van werk en leiderschap vereist. U hoeft hiervoor geen zware programma’s of trainingen op te zetten. Het kan veel simpeler: met een generatiedialoog.

Leergerichte trainingen succesvoller bij re-integratie werkzoekenden

Een leergerichte training voor werkzoekenden is  tweemaal zo effectief als een standaardtraining. Verder zijn re-integratieprofessionals die meer leergericht en minder prestatiegericht werken het meest effectief. ‘Ik wil leren om een baan te vinden’ werkt dan ook beter dan ‘ik wil een baan’.  Dit stelt psychologe Gera Noordzij in haar proefschrift 'Motiveren en begeleiden van mensen op zoek naar werk' ('Motivating and Counseling the Unemployed').

Ondanks de miljoenen die worden besteed om werklozen weer aan het werk te krijgen is de effectiviteit van re-integratie trajecten vrij laag. Het doel van dit proefschrift was om inzicht te krijgen in het verhogen van de effectiviteit van re-integratie. Dit is gedaan door het ontwikkelen en onderzoeken van een leergerichte training voor werkzoekenden en na te gaan welke gedragingen van re-integratie professionals (in)effectief zijn in het re-integratie proces.

Eén op de drie werknemers voelt zich 'onderbenut'

Eén op de drie werknemers op de Nederlandse arbeidsmarkt heeft meer kennis en 

vaardigheden dan ze nodig hebben voor hun werk zo laat het onderzoek 

‘Kwalificatieveroudering in Nederland, aard en omvang, oorzaken en gevolgen’ van TNO zien.

Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2010, 2011 en 2012 van TNO en het CBS 

blijkt dat dit verschijnsel hardnekkig is. Dat impliceert dat er in het beschikbare Nederlandse

arbeidsaanbod wellicht meer zit dan er tot nu toe door werkgevers uitgehaald wordt aldus de

onderzoekers.

Een kwart van de werknemers ervaart dat kennis en vaardigheden ‘verslijten’ door het niet

gebruiken ervan, zo blijkt uit onderzoek dat TNO samen met het TNS Infratest uitvoerde in 

opdracht van het Europese Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding (Cedefop).

Mensen die zeggen last te hebben van deze ‘kwalificatieveroudering’ blijken een lager salaris te

hebben, een grotere baanonzekerheid en minder perspectief te zien. Ook het vertrouwen in de

eigen capaciteiten om kwaliteit te leveren en productief te blijven blijkt deuken op te lopen als

werknemers kwalificatieveroudering ervaren.